Jorda ber med seg teikn som fortel om fortida – ei fascinerande historie om du kan tyda ho. Langs Geostien er det informasjonstavler der nokre av dei fremste geologane og botanikarane våre har skrive tekstane. Landskapet her er også ein framifrå lærar!

Landskapet du ser, er forma av mektige naturkrefter: jordskorpeplater som flyttar seg, høge temperaturar og enormt trykk, is og vatn. Vakre fjellplantar har tilpassa seg eit barskt klima med mykje snø. Vekstsesongen er kort og intens. Eit døme er nasjonalblomen vår, bergfrua, som med praktfulle kvite blomsterklasar veks rett på nakne fjellet. (Vi har òg ein annan nasjonalblom: røsslyng.)

Pionerplantane

Ikkje langt frå Nordrepollen går stien gjennom oreskogen i Øyresdalen. Gråor er eit hardført treslag som trivst i skrinn jord og toler mykje vinterfrost. Treet lever i symbiose med ein bakterie som tilfører treet nitrogen direkte frå lufta i jorda. Musøyre, bjørk og rogn er andre hardføre treslag som veks i nærleiken av breen. Fuglar spreier rognebær, som lett slår rot. Lauv frå pionerplantane rotnar og blir til jord som er rik på næring; det gjev gode vilkår for meir kravstore plantar.

Å grava ut dalar og fjordar

Botnane er som ei lærebok i geologi. Her kan du studera forskjellige bergartar, ulike dannings- og deformasjonsprosessar, forvitring og nedbryting. Den blå bergarten er serpentinitt. Midt i dalen ligg to bogeforma morenar, ryggar med stein og annan lausmasse som vart lagt igjen då isen trekte seg tilbake. På berget finst sigdforma skuringsmerke, spor etter stein som isen har ført med seg og som viser kva retning isen har glidd. Isen grov ut dalar og fjordar på ferda si – men det tok millionar av år og mange istider.

Sommarbeite

Vegetasjonsrike område i Godalen og andre dalføre under Folgefonna vart nytta til sommarbeite for buskapen til dei lokale bøndene.

Botnabrea foto Kåre Eik
Botnabrea
foto Kåre Eik

 

Den vesle istida

Klimaendringar har sterk innverknad på breen. Under den vesle istida, frå midten av 1600-talet til ut på 1700-talet, voks dei norske isbreane, og fleire av dalane kring Folgefonna vart fylte med is.

Du vart nok overraska over at det går føre seg storstilt kraftproduksjon her – den vakre villmarka er til dels urørt. Folgefonnutbygginga på 1970-talet var eit banebrytande vasskraftprosjekt, med tunnelar og vassinntak under breen.

Den lokale turistinformasjonen og innfallsportane til Folgefonna har ein illustrert brosjyre om Geostien. Brosjyren inneheld gode forklaringar og detaljert informasjon, mellom anna ei liste over floraen i området.

Gode råd: Ved stor vassføring kan bekkene ved Botnatjørna vera vanskelege å passera utan støvlar.

Informasjonsbrosjyre

Informasjonsbrosjyre

Steinparken i Rosendal

Om du verkeleg ynskjer innblikk i Folgefonna nasjonalpark og områda omkring, bør du vitje Steinparken i Rosendal. Han ligg berre ti minuttars gang frå hamna og sentrum i fjordbygda. Når du vandrar dei vakre stiane og ser på dei utstilte steinane, ser du så langt som 2,5 milliardar år bakover i tid.

Besøkssenter Folgefonna Nasjonalpark

Velkommen til Besøkssenter Folgefonna nasjonalpark, som er ein del av det nye Folgefonnsenteret i Rosendal. Senteret opnar offisielt 2. mai 2017. Eit besøk i senteret før du tek turen inn i naturen er ein god idé. Her kan du sjå ei spennande utstilling, og læra om naturmangfaldet i nasjonalparken